Thời gian trôi qua có lẽ chỉ là huyễn cảm của con người.
Time’s passage is probably an illusion.
Bằng suy nghĩ chủ quan.
Through subjective thinking.
Tôi sợ thời gian, sợ vô cùng. Tôi sợ quá trình mà thời gian đang khiến chúng ta trải qua.
I’m afraid of time, extremely afraid. I fear the process that time is putting us through.
Quá khứ, hiện tại, và tương lai.
Past, present, and future.
Thời gian cứ trôi về phía trước và chúng ta chỉ có thể già đi chứ không bao giờ trẻ lại. Thực ra đến thời điểm bây giờ, tôi cũng đã dần làm quen với nỗi sợ đó. Thay vì tập trung vào cảm xúc sợ hãi của mình, tôi bắt đầu dấn thân vào con đường một đi không trở lại. Tôi tìm hiểu và nghiên cứu về thuyết tương đối của Albert Einstein, về công thức E = mc2 nổi tiếng trong giới khoa học.
Time keeps moving forward and we can only get older, never younger. Actually, up to now, I have gradually gotten used to that fear. Instead of focusing on my fearful feelings, I began to embark on a path of no return. I learned and researched Albert Einstein’s theory of relativity, and the famous formula E = mc2 in the scientific world.
Nếu vận tốc ánh sáng không đổi trong mọi hệ quy chiếu thì khi chúng ta chuyển động với vận tốc ánh sáng, thời gian có đứng yên hay không?
If the speed of light is constant in all frames of reference, then when we move at the speed of light, does time stand still?
Câu trả lời buồn cười thay, lại phụ thuộc vào trải nghiệm của mỗi con người. Có vài người khẳng định nếu vận tốc ánh sáng là hằng số thì khi đạt tới hằng số thì mọi thứ là bất biến. Nhưng cũng có một số người phản bác lại rằng hiện nay vũ trụ giãn nở còn nhanh hơn tốc độ ánh sáng nên không có gì là bất biến.
The answer, funnily enough, depends on each person’s experience. There are some people who claim that if the speed of light is constant, then when we reach the constant, everything is immutable. But there are also some people who argue that the universe is currently expanding faster than the speed of light, so nothing is constant.
Có lẽ vì thế mà đây được gọi là thuyết tương đối. Vì trong vũ trụ, không có cái gì là tuyệt đối ở trên mọi hệ quy chiếu có thể nghĩ tới.
Perhaps that is why this is called the theory of relativity. Because in the universe, nothing is absolute in every conceivable frame of reference.
Cho đến khi thuyết tương đối được Einstein bổ sung để hoàn thiện thuyết tương đối hẹp và thuyết tương đối rộng. Cụ thể hơn, không gian và thời gian không còn được tách biệt rõ ràng trong các nghiên cứu và thực hành mà được gộp chung thành khái niệm thời không. Và đó là lúc không gian bốn chiều bắt đầu được hình thành trong hệ tư tưởng của các nhà khoa học.
Until the theory of relativity was supplemented by Einstein to complete the special theory of relativity and the general theory of relativity. More specifically, space and time are no longer clearly separated in research and practice but are combined into the concept of space-time. And that was when four-dimensional space began to take shape in the ideology of scientists.
Không-thời gian giãn nở như cái cách vũ trụ đang giãn nở.
Space-time is expanding the same way the universe is expanding.
Mọi vật đều đang chuyển động dù cho chúng ta nghĩ và thấy chúng đang đứng yên. Khi thời gian và không gian thành một hệ thì có còn quá khứ và tương lai nữa hay không?
All objects are moving even though we think and see them as standing still. When time and space become one system, are there still past and future?
Nó vẫn đang chạy theo một đường thẳng và liệu có cách nào để đi ngược lại cái đường thẳng đó?
It’s still running in a straight line and is there any way to go in reverse?
Có một thứ hay ho chết chóc được gọi là entropy. Đây là một khái niệm khoa học, cũng như một thuộc tính vật lý có thể đo lường được, dùng để chỉ trạng thái mất trật tự, ngẫu nhiên hoặc không chắc chắn. Entropy là trọng tâm của định luật thứ hai của nhiệt động lực học, trong đó phát biểu rằng entropy của một hệ cô lập được để lại cho quá trình tiến hóa tự phát không thể giảm theo thời gian. Kết quả là, các hệ cô lập tiến tới trạng thái cân bằng nhiệt động, trong đó entropy luôn ở mức cao nhất. Một hệ quả của định luật nhiệt động thứ hai là một số quá trình nhất định là không thể đảo ngược.
There is a beautiful but extremely deadly thing called entropy. It is a scientific concept, as well as a measurable physical property, that refers to a state of disorder, randomness, or uncertainty. Entropy is central to the second law of thermodynamics, which states that the entropy of an isolated system left to spontaneous evolution cannot decrease with time. As a result, isolated systems evolve toward thermodynamic equilibrium, where the entropy is highest. A consequence of the second law of thermodynamics is that certain processes are irreversible.
Đơn giản hơn, entropy là một chỉ số đo lường sự sắp xếp hay hỗn loạn của các phần tử trong một tập hợp. Khi entropy càng cao, hệ thống càng hỗn loạn và không chắc chắn. Một ví dụ dễ hiểu về entropy là một chiếc hộp đựng các viên bi mà mỗi viên có một màu sắc khác nhau. Khi các viên bi được sắp xếp theo từng màu sắc, entropy của hộp là thấp. Tuy nhiên, khi các viên bi được trộn lẫn và không có sắp xếp, entropy của hộp là cao.
More simply, entropy is an index that measures the arrangement or disorder of elements in a set. The higher the entropy, the more chaotic and uncertain the system is. An easy-to-understand example of entropy is a box containing marbles, each of which has a different color. When the marbles are sorted by color, the entropy of the box is low. However, when the marbles are mixed and unsorted, the entropy of the box is high.
Một ví dụ khác, chúng ta có một căn nhà bừa bộn. Khi không có sự chăm sóc và duy trì, căn nhà có xu hướng trở nên hỗn loạn và lộn xộn. Đó là khi entropy bắt đầu gia tăng, gây nên sự rối loạn trong hệ tổ chức ở đây là căn nhà. Cách mà chúng ta có thể làm để cứu vớt tình hình là sắp xếp lại đồ đạc một cách ngăn nắp, dọn dẹp nhà cửa để tổ chức lại kiến trúc căn nhà, nhưng sự hỗn loạn đã tăng lên thì không thể thay đổi.
Another example, we have a messy house. When there is no care and maintenance, the house tends to become chaotic and messy. That is when entropy begins to increase, causing disorder in the organizational system, here, the house. The way we can save the situation is to rearrange the furniture neatly, clean the house to reorganize the house’s architecture, but the chaos that has increased cannot be changed.
Trong một tương lai xa xôi, entropy sẽ hành quân và gây nên sự hỗn loạn không thể nào kiểm soát trên phạm vi toàn vũ trụ nếu vẫn còn sự tác động của chính vũ trụ. Cái kết của việc này tạm thời sẽ không được nhắc đến ở bài viết này.
In a distant future, entropy will march and cause uncontrollable chaos throughout the universe if there is still the influence of the universe itself. The outcome of this will temporarily not be mentioned in this article.
Và phải nhấn mạnh lại một lần nữa, nó nằm trong quá trình tiến hóa tự phát không thể giảm theo thời gian. Tuy nhiên nếu nằm trong hệ quy chiếu không gian bốn chiều, khi thời gian hòa nhập với không gian ba chiều, entropy sẽ tạm thời bất biến.
And it must be emphasized again, it is in the process of spontaneous evolution and cannot be reduced over time. However, if located in a four-dimensional spatial reference frame, when time merges with three-dimensional space, entropy will temporarily remain unchanged.
Cho đến khi nó lại tiếp tục biến động, bởi một động lực nào đó không ai biết.
Until it continues to fluctuate, due to some unknown motive.
Hóa ra con đường này vẫn dẫn tôi trở lại sự bất lực của bản thân, không như tôi nghĩ ban đầu.
Turns out that this path still led me back to my own helplessness, not as I initially thought.
Tương lai là bất định, chúng ta chỉ có thể biết được điều gì xảy ra nếu tồn tại cho tới thời điểm đó.
The future is uncertain, we can only know what happens only if we exist until that moment.
Nhưng chúng ta là sinh vật có khả năng nhìn thấy trước tương lai, và hành động ngay từ bây giờ để biến tương lai đó thành hiện thực. Thay vì ngồi chờ đợi số phận sắp đặt, dù cho có là như vậy thật đi chăng nữa, tại sao chúng ta không cố gắng để quy luật của bản thân hòa nhập với quy luật của vũ trụ?
But we are creatures with the ability to foresee the future, and act now to make that future a reality. Instead of waiting for fate to be arranged, even if it really is, why don’t we try to let our own laws merge with the laws of the universe?
Sự sắp đặt này cũng có thể đẹp đẽ nếu chúng ta cố gắng khiến cho nó đẹp đẽ. Đời người ngắn lắm, còn tồn tại thì cứ hết mình đi.
This arrangement can also be beautiful if we try to make it beautiful. Life is very short, as long as you exist, do your best.
Chúng ta sợ những thứ chúng ta không biết. Và chúng ta dùng những thứ đã biết để giải thích cho những thứ không biết.
We fear what we don’t know. And we use what we know to explain what we don’t know.
Chúng ta luôn muốn nhìn thấy những chi tiết phù hợp với niềm tin của mình.
We always want to see details that align with our beliefs.
Điều này có thể gia tăng sự hỗn loạn trong cuộc đời của chúng ta. Tôi biết điều đó, và bạn cũng biết điều đó. Dù sao thì, thời gian là thước đo của sự thay đổi. Vì thế nên chúng ta mới phải thích nghi dần dần, và phải biết bỏ đi cái gì và giữ lại cái gì.
This can increase chaos in our lives. I know it, and you know it too. After all, time is the measure of change. That’s why we have to adapt gradually, and know what to throw away and what to keep.
Thời gian đang trôi đi từng phút, từng giây. Nhiệm vụ của chúng ta là phải biết quý trọng và tận dụng nó, từng giây, từng phút.
Time is passing every minute, every second. Our task is to appreciate and take advantage of it, every second, every minute.
Trong vũ trụ, không-thời gian như một sân khấu phô bày màn trình diễn của mọi sự vật, hiện tượng.
In the universe, space-time is like a stage displaying the performance of all things and phenomena.
Tôi tin vào việc năng lượng vũ trụ nằm ở trong mỗi bản thân chúng ta. Và nó nằm ở chúng ta chứ đừng tìm kiếm ở cái gì khác. Tạm thời vậy cho đến thời điểm ta biết được thực sự rằng vũ trụ của chúng ta hoạt động như thế nào.
I believe that the universal energy is within each of us. And it depends on us, don’t look for anything else. That’s it for now until we know how our universe really works.
Con người có một điểm mạnh, rất mạnh. Chúng ta tích lũy kiến thức và tất cả kiến thức đó được truyền từ đời này sang đời kia. Vậy nên chúng ta có thể chủ động cho việc muốn cuộc đời của mình như thế nào, từ đó tìm ra con đường của riêng mỗi người.
Humans have a strong, very strong point. We accumulate knowledge and all that knowledge is passed down from generation to generation. So we can be proactive about how we want our lives to be, thereby finding our own path.
Niềm tin vào một thứ gì đó luôn luôn là động lực cho chúng ta theo đuổi.
Belief in something is always the motivation for us to pursue.
Mặc kệ nó lớn lao hay nhỏ bé, dù ít dù nhiều vẫn sẽ ảnh hưởng đến sự vận hành của vũ trụ.
No matter how big or small it is, it will still affect the operation of the universe, more or less.
Tôi đang theo đuổi điều gì?
What am I after?
Tôi muốn trả lời cho câu hỏi tại sao tôi tồn tại. Nó chẳng cao cả, cũng chẳng tác động gì đến cái guồng quay xã hội ngoài kia.
I want to answer the question why I exist. It is not noble, nor does it have any impact on the social cycle out there.
Đơn giản là tôi muốn thế.
I simply want that.
Tôi cũng không biết cho đến khi mình không còn tồn tại thì mình đã đạt được mục đích hay chưa.
I don’t know until I no longer exist whether I have achieved my goal or not.
Tôi cứ thế mà sống thôi.
I just live like that.
